Zoeken in onze boeken

In 1912 verscheen de tiendelige serie Brieven van Multatuli, uitgegeven door zijn weduwe als ‘bijdragen tot de kennis van zijn leven’. Het is nog altijd een unieke verzameling, niet alleen door Multatuli’s stilistische brille maar ook omdat hij ongekend openhartig is over zichzelf en zijn omgeving. In het bijzonder geldt dit voor de hier verzamelde liefdesbrieven. Ze zijn gericht aan zijn eerste vrouw Everdine van Wijnbergen, toen nog zijn verloofde, en aan Mimi Hamminck Schepel, later zijn tweede vrouw. Aan Everdine (Tine) schrijft hij op Java in de jaren 1845-1846 lange epistels over zichzelf, zijn denkbeelden en familie, om zich zo als ‘burgerjongen’ te introduceren in een deftige kring. De brieven aan Mimi in de jaren 1862-1863 zijn een hartstochtelijke poging dit twintig jaar jongere meisje voor zich te winnen.
Liefdesbrieven werd bezorgd en van een nawoord voorzien door Paul van ’t Veer (1922-1979). Deze nieuwe editie verschijnt ter gelegenheid van Multatuli’s 200e geboortejaar en is aangepast aan de moderne spelling. Elsbeth Etty, voorzitter van het Multatuli Genootschap, schreef een voorwoord.

Privé-domein nr. 54

Eduard Douwes Dekker (Amsterdam, 2 maart 1820 – Ingelheim am Rhein, 19 februari 1887) was een Nederlandse schrijver en bestuursambtenaar die vooral bekend is geworden vanwege zijn roman Max Havelaar, of De koffieveilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij, die in 1860 verscheen onder het pseudoniem Multatuli (Latijn voor 'ik heb veel (leed) gedragen' [=multa tuli]). Hij schreef ook toneelstukken, pamfletten, soms in briefvorm, en aforismen. Douwes Dekker groeide op in Amsterdam en trok in 1838 met zijn vader naar Batavia in Nederlands-Indië (het tegenwoordige Indonesië), waar hij in 1839 een baan als ambtenaar verwierf. Daar zag hij de vele wantoestanden onder verantwoordelijkheid van het Nederlandse koloniale bewind. Zijn debuutroman, de kaderroman Max Havelaar, hekelt op basis van zijn eigen ervaringen de behandeling van de plaatselijke bevolking door Nederlandse en Nederlands-Indische bestuurders. De van 1862 tot 1877 verschenen zeven bundels met 1282 genummerde Ideeën bevatten overwegend essayistische aforismen, maar ook de roman Woutertje Pieterse en het toneelstuk Vorstenschool zijn in deze gevarieerde verzameling te vinden. Zowel de persoonlijkheid als de schrijfstijl van Douwes Dekker had grote invloed op belangrijke schrijvers uit volgende generaties, waaronder de Tachtigers, Nescio, Elsschot, Du Perron, Hermans en Karel van het Reve. Internationaal werd hij gelezen, met bekendheid in Indonesië en de Sovjet-Unie. Maar vooral in Duitsland: veel werk van hem werd in het Duits vertaald rond 1900-1910, en dit was een bron van inspiratie voor de feministische beweging aldaar. Karl Marx en Sigmund Freud waardeerden hem, en poogden hem zelfs in het Nederlands te lezen. In juni 2002 werd Max Havelaar door de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde uitgeroepen tot het belangrijkste Nederlandstalige letterkundige werk aller tijden. In 2004 eindigde Multatuli op de 34e plaats in de verkiezing van de grootste Nederlander.